Şavşat ve Ahaldaba Sözcüklerinin Anlamı

Şavşat sözcüğünün  bilimsel anlamı:Şavşat iki sözcüğün

Meydana gelmiştir.Şav ve Şat:Bilimsel analizi:

1-(Şav-t(ar.Şavf),bir şeyin etrafında dönme,dolanma.

2-Şva:-k:kı a(ar..şevk’ten):Işık saçma,parlamak,aydınlatmak,

3-Şevt-i batıl herhangi bir  delikten girerek karşı duvara vuran ve çevresinde ,döner gibi görünen güneş ışığı.

Şavşat:Etrafı dağlarla çevrili,güneşin bulut aralarından süzülüşü ile ışıklı ,aydınlı bir görünüm vermesi,güneşin doğuşuyla batışı arasındaki dağların etrafını dolaşarak  doğayı ışıklandırması bu görünümü vermesi ve görünümdeki oluşumu.Bu bir coğrafi yer tanımı.

Şavft:Dönen,Şat:ışık geçiren,

Şavşat:Güneşin dağların etrafında döner gibi görünüm vererek ışığına  aşağıya vurması İle oluşan görünümün adı ve coğrafi yer,Şavşat.

Şavşat:Güneşin etrafında döndüğü,ışıklı topraklar.Coğrafi adı.

Not:Orman karanlığı  ,siyah ormanlar,vs.gibi anlamlar ,”Şavşat”sözcüğünü anlamdırmamakta ve bilimselliği yoktur.Kara ormanlar yurdun bir çok yerinde mevcuttur.Gerçeği yansıtmamaktadır.

Samet Acaroğlu,Araştırmacı-yazar

Kaynaklar:1-Larousse,sayfa:11022

2-Eski  Türkçe,Arap Lügat-i

 

AHALDABA : (Ahal-i daba),(Ağal-da-ba) (ar.ehel,sahiplik,malik’in çoğulu.ahal-i,ehal-i :1-Aynı yerde oturan ya da bulunan insanların tümü,bütünü.Örnek:İstanbul halkı,Şavşat halkı ,Tepeköy halkı gibi…2-Ahal-i kura köy halkı,bunlar örneklerdir.3-Da:Eski Türkçede ad olarak geçmektedir.,ek olarak ta kullanılmakta.4-Ba:Arapça  bir sözcüktür.Güçlü kuvvetli anlamı taşımaktadır.Eski Türkçede yer almıştır.Herikisininde sesözelliği yönünden kalan ses uyumana göre iki adın birleşerek yeni anlam kazanan ad oluşturulmuştur.Örnek:Daba:Yer ada olarak kullanılmıştır.Ba:Eski,kula,erişim,kuvvet,kudret anlamında ad olarak kullanılmıştır.Ahal-da-ba:Halk,yer:Ahaldaba:Güçlü,kuvvetli  halk ve yaşadıkları yer adı. Not:Bazı web sitelerinde ,”sulak yurt,at çiftliği gibi bilimsel olmayan yanıltmalar görülmektedir.Tarihi bilimsel yönleri yoktur.Gerçeği yansıtmaz. Geçmişine aktığınızda ,güreşçi,güreşen ,pehlivanların olduğu zamanlar.Örnek:Mahmut Pehlivanlar,Yusuf Pehlivanlar,Şabender Pehlivanlar,köyümüzde pehlivanlar çoktur.Bundan dolayı da “Halk olarak güçlü,kuvvetli,yer olarakda ,güçlü kuvvetli halkın yaşadığı yerdir.Ahaldaba.

6 yorum

  1. ANLATIMLARINIZ GÜZEL AMA BANA BİRAZ ZORLAMA GELİYOR.hER İSMİ HECELERE AYIR HERBİR HECEYE BİR ANLAM YÜKLERSİN.BENİM BİLDİĞİM BUGÜN HALA ARTVİN GÜRCÜLERİNDE AXAL=YENİ DABA İSE SULAK YER ANLAMINDA GÜNCEL OLARAK KULLANILIYOR.sONRA GEÇMİŞİNDE GÜRCÜLERİN YAŞADIĞI BİR YER OLMASININ NE KÖTÜLÜĞÜ VAR.AHALDABALILAR KENDİLERİNİ TÜRK HİSSEDİYORSA TÜRKTÜRLER.SONRA YANIBAŞIMIZDA ÇAKOLTA VAR MEYDANCIKTA ÇOK UZAK DEĞİL.

    1. Sayın Fikri SEÇKİN, acaba isim benzerliği mi yoksa Ortaokul arkadaşım Tepeköy’lü Fikri SEÇKİN’misiniz? Benim Gürcülükle veya Gurücülerle bir alıp vereceğim yok, saygı duyarım. Amacımız, zaman zaman Gürcü (1877-78) işgali altında kaldığından Gürcü gösterilmesi. Köyümüzün tarihi 1260 yıllara İskit/Saka dönemine dayanıyor, İskit/Saka Türkçesi başlığı altında İskit/Saka Türkçe kelimeleri yayınladım, okursanız sizinde aynı kelimeleri bildiğinizi anlıyacak o kadar Gürcüce kelime bilmediğinizin farkına varacaksınız. “DABA” demek İskit /Saka Türkçesinde düzlük sulak yer demektir. “AKHAL” isminde bu gün Türkmenistan da yaşayan Türk topluluğu vardır.
      Meydancık>>>>>>>’ın Gürcü olmasına gelince ; Kıpçakların Kuman boyunun Kafkaslara gelince din değiştirmeleri için Gürcü papazların Krallarına baskı yaparak yerleşmelerine izin verdikleri ve zamanla asimilasyona uğrayarak Hırıstiyan olup eridikleri, ilk olarakta Eskikale ( Ustamiz) köyünü merkez edindikleri oradan Meydancık’a yayıldıkları tarihle ilgili araştırmalarda belirtilmektedir.
      Prof.Dr. Fahrettin KIRZIOĞLU’nun “Kıpçaklar”, Mikail BAHÇECİ’nin “Artvin Tarihi Olguları” kitabını okursanız gerçekleri görürsünüz.
      Komşun Şahimerdan GÜNDÜZ’de sizin gibi Gürcülüğe meraklı, Atalarının Mengücek Beyliğine dayandığının farkında değil.Dedesinin lakabının nereden geldiğini araştırırsa Mengücek beyliğinden bir kolun(Tonolar) Erzincan’dan Şavşat’a oradan da köyümüze geldiğini öğrenecektir.
      Araştırmalardan dolayı geç cevap verdim kusura bakma . Selam ve sevgiler.

      ( Çorumun Beşiktepe köyüne giden amcanızın adını bildirirseniz memnun olurum. Bir araştırmam da Köyü çeşitli nedenlerle terk edenlerle ilgilidir. Hatırladığım kadarıyla 13 hane 93- Vayna (1914), 60 üzeride Cumhuriyet döneminden sonra köyü terk edenlerdir.)

      e-posta : rahmielazoglu@mynet.com

  2. Sevgili Remzi kardeşim.Benim köyümüzün tarihiyle ilgili bir önermem yok sadece Şavşat isminin Türkçeliği ni ispat etme gayretlerinde ki ileri sürdükler verilere canım sıkıld dı.Ben köyümüzün gürcü köyü olduğunu ıddia etmedim; sadece,Köyümüzde hıristiyan gürcülerin uzun yıllar yaşadığına inanıyorum.Tek delili bütün köydeki yer isimleri ,hatta ormanlardaki mera isimler ,akan sularımızın isimleri kepsi gürcüce.Her kelimeyi araştır her dille yada milletle ilintisini bulabilirsin.yeni yeni anlamlar da yüklersin ama benim demem o ki bu gün yaşayan gürcü cede bütün bu kelimeler var.Evlerimizde kullandığımız eşya isimleri bile gürcüce.Tarihi araştırmaların gerçekten övgüye değer.Çorum işini anlatacağım daha sonra.Selam edr çalışmalarının devamını dilerim.

    1. Fikri kardeş, herhalde acelece yazı yazman dan ismimi yanlış telefüz etmişsiniz. Olabilir. Köyümüzdeki yer isimlerini yayınladım yazılar içerisinde bulabilirsiniz kaç tane Gürcü kaç tane Türkçe yer ismi olduğunu görürsünüz. Köyümüzün işgali Tamara’ya kadar dayanmaktadır. Önce Hırıstiyan, Osmanlıyla birlikte İslamiyeti kabul ederek Müslüman olan Feriddun isimli şahsın oğlu Mehmet’ten köyümüz Erzurum Beyi (Valisi) Lala Mustafa Paşa tarafından 1578-80 yıllarında alınarak AHILTIBA Vakıf köyü olarak tüzel kişiliğine kavuşmuştur. Elbetteki Gürüce yer ve eşya isimleri olalacaktır. Hoşça kal.

  3. Babamın Babası yanı dedem deli kanlı olunca köyden bir kiz sever.ve ister(Arişette zikri Saraç ların kardeşleri.Kızı vermezler.Karavat’a Evlendiriliyor.Karavat’tan Çorum Alaca Beşiktepe Köyüne Göç ediyorlar.Aradan ne kadar zaman geçti bimiyoruz ama dedem (Ahmet)evlenmiyor.Birgün hiç sebep yokken Ben sılah bulmaya gidiyorum diye evden ayrılıyor.Doğruca Çorum Alaca ya gidiyor..Tesadüf’mü dersin aşk mı dersin ,yada Allahın takdirimi bilemiyorum.Dedem alacaya vardığın da Sevdiği kızın (Tenzile)kocası ölmüş .Dedem hemen evleniyor.Bir yıl sonra Babam dünyaya gelirken Tenzileninem vefat ediyor.Dedem(Ahmat)Çorumun söyüdüzü mahallesinden yine bir çocuklukadınla evleniyor.Bir zaman sonra ikiz iki oğlu oluyor çocuklar birer ay araile ikiside ölünce dedem Üzüntüsünden Hastalanıp vefat ediyor.Mezarı Alacanın söyudüzü mahallesin de.Babam 6 yaşında kimsesiz kalıyor.Bu haberler Burda ki dedemin kardeşlerine ulaşıyor.Babamın amcalarından (Cafer)dedem çoruma gidip Babamı alıp geliyor(1912)Buradaki amcaları büyütüyor.Hüseyin dedemin kızı ile(Bulunmaz)evlendiriyor.Çorum alacaya gittim.Hatta Beşiktepe Köyün de 7 yıl Öğretmenlik yaptım.Babamın Anadan Nevzat Temiz ve Cevdet Temiz iki kardeşi vardı.Cevdet temize ulaşamadım Nevzat amcam benimle bayağı ilgilendi .Zikri Saraçın oğlu Kemal saraç (Allah rahmet etsin)Nevzat Amcamın(Babamın anneden kardeşi)kızı Memnune ile evlendi.İnşallah merakını gidermişimdir.Aslın da ortada büyük bir aşk hikayesi bu.Selam edrim.İyi çalışmalar.

Fikri Seçkin için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir